Urlop ojcowski w Hiszpanii (permiso de paternidad ) – aktualne przepisy i warunki

Jak wygląda urlop ojcowski w Hiszpanii?

Urlop ojcowski w Hiszpanii przeszedł istotne zmiany w ostatnich latach, co znacząco wpłynęło na sposób, w jaki ojcowie mogą uczestniczyć w wychowaniu swoich dzieci. W 2019 roku długość urlopu ojcowskiego została zrównana z urlopem macierzyńskim, co stanowiło przełomowy krok w kierunku równości płci w życiu zawodowym i rodzinnym.

Obecnie ojcowie w Hiszpanii mają prawo do 16 tygodni urlopu ojcowskiego, który pozwala im na aktywne uczestnictwo w pierwszych miesiącach życia dziecka. Pierwsze sześć tygodni musi być wykorzystane natychmiast po narodzinach lub adopcji dziecka, co daje ojcom możliwość pełnego zaangażowania się w opiekę nad noworodkiem. 

Pozostałe dziesięć tygodni można wykorzystać w bardziej elastyczny sposób – na przykład w blokach tygodniowych, dostosowując je do sytuacji rodzinnej. Niektórzy ojcowie decydują się na ich wykorzystanie w późniejszym czasie, na przykład, gdy matka wraca do pracy, aby zapewnić ciągłość opieki nad dzieckiem.

Co ważne, urlop tego nie da się przenieść na drugiego z rodziców , co oznacza, że każdy rodzic musi wykorzystać swój okres urlopu samodzielnie. Dzięki temu Hiszpania promuje aktywne ojcostwo i zachęca mężczyzn do większego udziału w wychowaniu dziecka.

Warunki przyznania urlopu ojcowskiego dla pracowników etatowych

Aby skorzystać z urlopu ojcowskiego, pracownik musi być zarejestrowany w systemie ubezpieczeń społecznych oraz mieć opłacone składki. Długość wymaganego okresu składkowego zależy od wieku ojca – na przykład mężczyzna poniżej 21. roku życia nie musi mieć przepracowanych wcześniejszych lat, ale już osoba powyżej 26. roku życia musi wykazać 180 dni składkowych w ciągu ostatnich 7 lat lub 360 dni w całej karierze zawodowej.

Wyobraźmy sobie sytuację, w której 30-letni ojciec pracuje w firmie informatycznej i planuje skorzystać z urlopu ojcowskiego. Jeśli spełnia wymogi składkowe, jego pracodawca nie może odmówić mu tego prawa. Formalności zazwyczaj ograniczają się do zgłoszenia chęci skorzystania z urlopu w dziale kadr, który zajmuje się resztą procedur.

Urlop ojcowski dla samozatrudnionych (autonomos)

Również osoby prowadzące własną działalność gospodarczą mogą skorzystać z urlopu ojcowskiego. Przykładowo, jeśli mechanik samochodowy pracujący na własny rachunek w Madrycie zostaje ojcem, może przerwać swoją działalność na czas urlopu. Warunkiem jest opłacanie składek w ramach systemu Régimen Especial de Trabajadores Autónomos (RETA) oraz posiadanie odpowiedniego okresu składkowego.

Podczas urlopu ojcowskiego samozatrudnieni otrzymują świadczenie w wysokości 100% podstawy wymiaru składek, co oznacza, że nie tracą dochodów. Dodatkowo nie muszą w tym czasie opłacać składek na ubezpieczenie społeczne, co znacząco zmniejsza obciążenia finansowe. W praktyce oznacza to, że wielu samozatrudnionych ojców może sobie pozwolić na poświęcenie tych 16 tygodni dziecku bez obawy o utratę klientów czy problemy finansowe.

Jak wyglądał urlop ojcowski przed 2021 rokiem?

Jeszcze kilka lat temu ojcowie w Hiszpanii mieli znacznie mniej czasu na opiekę nad dzieckiem. Przed 2017 rokiem urlop ojcowski trwał zaledwie 2 tygodnie, co oznaczało, że wielu ojców nie miało realnej szansy na dłuższe uczestnictwo w pierwszych miesiącach życia swojego dziecka. W 2018 roku okres ten wydłużono do 5 tygodni, a w 2019 roku do 8 tygodni. Dopiero w 2021 roku wprowadzono obowiązujące dziś 16 tygodni.

Dodatkowo w przeszłości ojcowie mogli przekazać część swojego urlopu drugiemu rodzicowi, co obecnie jest niemożliwe. Ta zmiana miała na celu promowanie równego podziału obowiązków rodzicielskich i większego zaangażowania ojców w wychowanie dzieci.

Dodatkowy urlop rodzicielski w Hiszpanii

Oprócz podstawowego urlopu ojcowskiego, od czerwca 2023 roku hiszpańscy rodzice mają prawo do dodatkowego 8-tygodniowego urlopu rodzicielskiego, który można wykorzystać do momentu ukończenia przez dziecko 8 lat. Może on być brany zarówno w całości, jak i w częściach, co daje większą elastyczność w opiece nad dzieckiem.

Dla wielu rodzin oznacza to większe możliwości dostosowania urlopu do indywidualnych potrzeb – na przykład rodzic może skorzystać z tego urlopu, gdy dziecko zaczyna szkołę lub przechodzi trudniejszy okres adaptacyjny.

Podsumowanie

Reforma urlopu ojcowskiego w Hiszpanii to krok w stronę większej równości i wspierania aktywnego ojcostwa. Obecne przepisy dają ojcom realną możliwość spędzenia pierwszych miesięcy z dzieckiem, niezależnie od tego, czy są zatrudnieni na etacie, czy prowadzą własną działalność.

Jeśli jesteś ojcem pracującym w Hiszpanii i zastanawiasz się nad skorzystaniem z urlopu ojcowskiego, warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże w dopełnieniu wszystkich formalności i zapewni, że nie przegapisz żadnych przysługujących ci praw.