Eksport do Hiszpanii w 2025: Obowiązki RAP, Rejestr Producentów Produktów oraz etykietowanie opakowań

W dniu 1 stycznia 2025 roku weszły w życie istotne zmiany legislacyjne dotyczące opakowań i ich odpadów na terenie Hiszpanii, wynikające z przepisów Real Decreto 1055/2022 z dnia 27 grudnia 2022 roku. Nowe regulacje nakładają szeroki zakres obowiązków na producentów produktów, w tym na polskie przedsiębiorstwa eksportujące towary do Hiszpanii. W zgodności z europejską dyrektywą o rozszerzonej odpowiedzialności producenta (RAP), mają na celu poprawę efektywności systemów zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych oraz minimalizację wpływu tych odpadów na środowisko. Zrozumienie tych zmian oraz dostosowanie się do nich jest kluczowe dla utrzymania zgodności prawnej i uniknięcia potencjalnych sankcji administracyjnych.

Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (RAP - Responsabilidad ampliada del productor) – Kluczowy Obszar Dostosowania

• System Indywidualnej Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (SIRAP):

• Ten system wymaga od producentów dokonania oficjalnego zgłoszenia oraz rejestracji w Ministerstwie ds. Transformacji Ekologicznej i Wyzwań Demograficznych (MITERD). Producent musi udowodnić zdolność do samodzielnego zarządzania odpadami opakowaniowymi, co obejmuje finansowanie oraz organizację działań związanych z ich zbiórką, transportem, recyklingiem.  Ponadto, producent musi zadbać o system raportowania dotyczący opakowań wprowadzonych na rynek, zapewniając odpowiednią dokumentację, która będzie przedstawiana na żądanie organów nadzoru.

• System Zbiorowej Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (SCRAP): System SCRAP opiera się na współpracy z autoryzowanymi podmiotami, które wykonują obowiązki producentów w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi. Producent ma obowiązek wnosić składkę na rzecz SCRAP, której wysokość musi zostać wskazana na fakturze sprzedaży. Brak tej informacji na fakturze będzie traktowany jako domniemanie niewywiązania się z obowiązku, co może prowadzić do nałożenia kar administracyjnych. Ponadto, producent musi dostarczać dane o opakowaniach wprowadzonych na rynek najpóźniej do 28 lutego roku następującego po roku raportowym.

Obydwa systemy wymagają dokładnej analizy oraz rzetelnego przygotowania, aby wybrać najbardziej odpowiednią formę odpowiedzialności w zależności od specyfiki prowadzonej działalności.

Rejestracja w Rejestrze Producentów Produktów (Registro de Productores de Producto  - RPP)

Każdy podmiot wprowadzający produkty pakowane na rynek hiszpański musi być zarejestrowany w Rejestrze Producentów Produktów (RPP). Dla przedsiębiorstw spoza Hiszpanii, w tym polskich eksporterów, przepisy nakładają dodatkowy wymóg wyznaczenia pełnomocnika na terenie Hiszpanii, który będzie odpowiedzialny za:

• Realizację obowiązków rejestracyjnych,

• Spełnienie wymagań dotyczących raportowania do MITERD,

• Kontakt z hiszpańskimi organami administracyjnymi.

Rejestracja w RPP jest obowiązkowa, a przedsiębiorcy spoza Hiszpanii, w tym polscy eksporterzy, muszą dostarczyć odpowiednią dokumentację potwierdzającą ich przynależność do systemu SIRAP lub SCRAP, co jest warunkiem prowadzenia działalności zgodnie z nowymi przepisami.

Oznakowanie i etykietowanie opakowań 

Real Decreto 1055/2022 precyzyjnie reguluje wymogi dotyczące oznakowania produktów wprowadzanych na rynek hiszpański. Najistotniejsze aspekty to:

• Obowiązkowe oznakowanie: Każde opakowanie wprowadzone na rynek hiszpański musi zawierać informacje dotyczące sposobu jego segregacji. Na etykiecie opakowania musi znaleźć się informacja o frakcji odpadów, do której należy je zaliczyć, a także o rodzaju pojemnika, w którym należy je umieścić.

• Okres przejściowy: Produkty opakowane przed 1 stycznia 2025 roku mogą być sprzedawane w dotychczasowych opakowaniach do 30 czerwca 2025 roku, pod warunkiem udokumentowania daty produkcji lub importu.

• Opakowania kompostowalne: Od 1 stycznia 2025 roku opakowania kompostowalne muszą być oznakowane zgodnie z normą UNE EN 13432:2001, co oznacza spełnienie wymogów dotyczących biodegradowalności, a także zawarcie informacji o zakazie porzucania opakowań w środowisku naturalnym.

• Nieprawidłowe oznakowanie może skutkować wycofaniem produktu z rynku oraz sankcjami administracyjnymi.

Systemy Depozytu, Zwrotu i Odbioru (SDDR)

Dla opakowań wielokrotnego użytku wymagane jest wdrożenie Systemów Depozytu, Zwrotu i Odbioru (SDDR). 

Producent jest zobowiązany do:

• Pobrania ustalonej kwoty kaucji za każdą jednostkę opakowania wielokrotnego użytku,

• Poinformowania kontrahentów, detalistów oraz, w razie potrzeby, konsumentów końcowych o wysokości tej kaucji, zasadach jej pobierania oraz zwrotu.

Kwota depozytu musi być transparentnie wykazana w dokumentacji towarzyszącej sprzedaży, co ma na celu zwiększenie odpowiedzialności i świadomości ekologicznej w łańcuchu dostaw/

Roczne Deklaracje i Plany Eko-Projektowania

Każdy eksporter musi przedłożyć:

• Deklarację roczną dotyczącą opakowań: Do 31 marca roku następującego po roku sprawozdawczym.

• Plan zapobiegania i ekoprojektowania: W przypadku przekroczenia określonych progów ilościowych producent będzie zobowiązany do stworzenia planu ekologicznego, który ma na celu minimalizację wpływu opakowań na środowisko. Plan ten jest dokumentem pięcioletnim, który będzie musiał być regularnie aktualizowany.

Obowiązki informacyjne na fakturach

Każda faktura musi zawierać informację o wysokości składki finansowej na rzecz SCRAP (System Zbiorowej Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta). Brak takiego zapisu na fakturze będzie interpretowany jako niewywiązanie się z obowiązku finansowego, co może prowadzić do zastosowania domniemania winy i sankcji administracyjnych.

Producent lub importer wprowadzający opakowania na rynek hiszpański ma obowiązek podać swój numer rejestracji w Rejestrze Producentów Produktów (RPP) na:

• Fakturach wystawianych kontrahentom,

• Innych dokumentach towarzyszących transakcjom handlowym, takich jak umowy, listy przewozowe czy specyfikacje produktowe.

W przypadku opakowań przeznaczonych do użytku domowego (opakowania konsumenckie) numer ten musi być uwzględniony aż do punktu sprzedaży detalicznej. W odniesieniu do opakowań przemysłowych i handlowych numer RPP jest wymagany w dokumentacji dostarczanej użytkownikowi końcowemu.

Kompleksowe wsparcie prawne dla polskich eksporterów

Nowe przepisy wprowadzają znaczące obciążenia administracyjne oraz wymagają znajomości hiszpańskiego prawa. Oferujemy kompleksowe wsparcie prawne, w tym:

• Reprezentację w procedurach rejestracyjnych,

• Doradztwo w zakresie wyboru odpowiedniego systemu RAP,

• Pomoc w przygotowaniu dokumentacji i oznakowań,

• Obsługę w zakresie deklaracji rocznych 

Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się, jak możemy pomóc w dostosowaniu Twojej działalności do wymogów Real Decreto 1055/2022.